İnsan vücudunun en önemli uzuvlarından birisi kuşkusuz gözdür. Zira eksikliğinde ya da görme ile ilgili belli başlı problemler (örn: şaşılık, göz tembelliği) oluştuğunda tüm yaşamımızı etkileyen bir durum ortaya çıkar. Hayat kalitemizi önemli ölçüde etkileyen göz sağlığına dikkat etmek hayati bir durumdur.
Özellikle de bebek ve çocuk yaşlardan itibaren belirli periyotlarda göz muayenesi olmak, görme yetimizde meydana gelebilecek herhangi bir sorunun önüne geçilmesini sağlar. Çocuk göz doktoru muayenesi bu nedenle ihmal edilmemelidir.
Görme yetisi diğer yetilerimiz gibi belirli bir sistem ile sağlanır ve bu sistemin görme gelişimi doğum öncesinde gelişmeye başlar ve doğumdan sonra da gelişimine devam eder. Kişinin görüşü kişisel ve aynı zamanda da öznel özellik göstermesinden dolayı bebek ve çocuklar görme ile ilgili sorunun farkında varamazlar.
Bundan dolayı doğumdan sonra ilk dikkat edilmesi ve yapılması gerekenlerden birisi hiç şüphesiz bebeğin göz muayenesidir.. Bebeklerde meydana gelen görme sorunları ilerleyen zamanlarda öğrenmeleri gereken görsel argümanları öğrenmelerini olumsuz bir şekilde etkiler.
Bu durum bebeklerde ve çocuklarda göz doktoru ne denli önemli olduğunun başlıca sebepleri arasında yer alır çünkü erken teşhis ile çocuğun yaşayacağı olası görme problemlerinin (kırma kusurları, şaşılık, göz tembelliği gibi) önüne geçilebilir. Bu noktada tedavilerden önce erken teşhis son derece büyük bir önem arz eder.
İçindekiler
Bebeklerde ve Çocuklarda Görme Gelişiminin Aşamaları
Temel olarak bebeklerde ve çocuklarda görme aşamalarını üç ana başlık altında toplayabiliriz.
- Bebeklik: Doğumdan üç yaşına kadar olan sürede meydana gelen gelişimleri kapsar.
- Okul Öncesi: Genellikle 3 - 5 yaş aralığındaki sürede görüş açısı hızla gelişmeye devam eder.
- Okul Yaşı: 6 - 18 yaş aralığını kapsayan bu dönemde normal çocuklarda görme yetisi oldukça gelişmiştir.
Bebeklik (Doğumdan 3 Yıla Kadar)
Bir bebeğin görüşü, yaşamlarının ilk birkaç ayında hızla gelişir ve yaklaşık beş aylıkken mesafeyi (derinlik algısı / 3 boyutlu görme) kavrama yeteneği gelişir. İki yaşına kadar bir çocuğun el-göz koordinasyonu ve derinlik algısı iyi bir seviyede gelişmiş olmalıdır.
Bu dönemde herhangi bir görme soruna karşı çeşitli tedavi yöntemleri (şaşılık tedavisi, gözlük, kapama vb.) gelişmiştir. Bu dönemde yapılacak erken tedaviler ilerleyen aşamalarda sorunun ortadan kalkmasına yöneliktir. Bebek göz muayenesi bu yüzden kritiktir.
Okul Öncesi (3 - 5 Yaş)
Uyum yeteneğinin gelişimi (gözün/gözlerin belirli bir süre içinde çeşitli mesafelerde ve farklı sıralarda uyaranlara odaklanma yeteneği), verjans yeteneği (tek binoküler görüşü elde etmek veya sürdürmek için her iki gözün zıt yönlerde hareketi) ve göz hareketleri çocuk yaklaşık beş yaşına gelene kadar devam eder.
Oyuncaklar, oyunlar ve oyun zamanı etkinlikleri, görme gelişimi sürecini uyararak buna yardımcı olur. Çocuklar, görmelerinin düzgün bir şekilde geliştiğinden ve okula başlamadan önce göz hastalığına (şaşılık, göz tembelliği, kırma kusurları) dair hiçbir kanıt bulunmadığından emin olmak için 3-5 yaşlarında kapsamlı bir çocuk göz muayenesinden geçmelidir.
Okul Yaşı (6 - 18 Yaş)
Bu dönemde meydana gelebilecek görme problemleri, çocuğun kendisi veya ebeveyn fark etmeden gerçekleşebilir. Bunun olma riskini azaltmak için 6 - 18 yaş arası çocuklar belirli periyotlarda göz muayenesi yapılmalıdır. Kırma kusurları olarak bilinen miyopi, hipermetropi ve astigmatizma tespit edilebilir.
Odaklanma (nesnelerden uzaklaştıkça net görüşü hızlı ve doğru bir şekilde koruma yeteneği), izleme (bir nesneden diğerine bakarken gözleri hedefte tutma yeteneği) ve koordinasyon ile ilgili sorunlar (örn: konverjans yetmezliği) okul ve spor performansını etkileyebilir. Çocuk göz doktoru bu sorunları teşhis edebilir.
Çocuklarda Görme Probleminin Önüne Geçmek
Çocuklar geliştikçe görme değişikliklerinin meydana gelmesi normaldir. Ancak bu durumun herhangi bir görme kaybı ile sonuçlanmaması veya hayat kalitesini etkilememesi için belirli periyotlarda göz muayenesinin yapılması gerekir. Bu sadece çocuklarda değil aynı zamanda yetişkinler için de gelişen bir durumdur. Belirli periyotlarda çocuklarda göz muayenesi yapıldığında;
- Erken teşhis ile birlikte uygulanan tedavi yöntemleri (gözlük, kapama tedavisi, şaşılık ameliyatı) ile görme yetisinin kaybolmaması (kalıcı göz tembelliği oluşmaması) sağlanır.
- Ayrıca göz doktoru gözetiminde göz muayenesi yapıldığında bu durum herhangi bir zamanda meydana gelen olası ancak normal durumlar karşısında en iyi şekilde yaklaşılmasını sağlar. Bu durum yanlış alternatif tıp uygulamalarının önüne geçerek durumun daha kontrollü bir şekilde ele alınmasını sağlar.
Sizler de bu noktada çocuklarınız ve bebekleriniz için göz doktoru muayenesi ile bu durumların önüne geçmek ve çocuklarınızın daha kaliteli bir yaşam sürdürmesini sağlamak istiyorsanız bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz
Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S.)
Çocuklar neden düzenli göz muayenesi olmalı, şikayetleri yoksa bile?
Çocuklar, özellikle küçük yaşlarda, görme sorunlarının (bulanık görme, çift görme vb.) farkında olmayabilirler veya bunu normal kabul edebilirler. Göz tembelliği (ambliyopi) gibi durumlar ise dışarıdan hiçbir belirti vermez. Bu nedenle, hiçbir şikayet olmasa bile bebek ve çocuk göz muayenesi, kalıcı görme kaybına yol açabilecek şaşılık, kırma kusurları gibi sorunların erken teşhisi için tek yoldur.
Göz muayenesi hangi yaşlarda yapılmalı?
Risk faktörü yoksa ilk kapsamlı bebek göz muayenesi 6 ay-1 yaş arasında önerilir. Sonrasında görme gelişimi takibi ve göz tembelliği taraması için 3 yaş ve 5 yaş (okul öncesi) muayeneleri kritik öneme sahiptir. Okul çağında ise belirti olmasa bile 1-2 yılda bir kontrol yapılması faydalıdır. Risk faktörleri (aile öyküsü, prematüre doğum vb.) varsa çocuk göz doktoru daha sık takip önerebilir.
Bebek ve çocuk göz muayenesinin ihmal edilmesi ne gibi sorunlara yol açar?
Göz muayenesinin ihmal edilmesi, şaşılık, yüksek kırma kusurları (miyop, hipermetrop, astigmat) ve göz tembelliği gibi durumların geç fark edilmesine neden olur. Özellikle göz tembelliği, 7-9 yaşından sonra tedaviye çok az yanıt verir ve kalıcı görme azlığına yol açar. Ayrıca tedavi edilmeyen görme sorunları çocuğun okul başarısını, sosyal gelişimini ve genel yaşam kalitesini olumsuz etkiler.
Derinlik algısı (3 boyutlu görme) ne zaman gelişir?
Derinlik algısı, yani iki gözün birlikte çalışarak mesafeyi algılama yeteneği (stereopsis), görme gelişiminin önemli bir parçasıdır. Genellikle 5-6 aylıkken gelişmeye başlar ve ilk birkaç yılda hızla olgunlaşır. Şaşılık gibi iki gözün hizalanma sorunları, bu yeteneğin gelişimini engeller. Erken teşhis ve tedavi ile şaşılık düzeltilirse, derinlik algısı kazanılabilir veya korunabilir.
Instagram’da bizi takip etmek için tıklayınız.
